ประดู่บ้าน

    ประดู่บ้าน เป็นไม้ต้นผลัดใบ สูง 10-25 เมตร เรือนยอดแผ่กว้าง เปลือกแตกเป็นแผ่นค่อนข้างบาง สีน้ำตาลหรือสีน้ำตาลอมเทา เปลือกใช้ในมีน้ำยางสีแดง กิ่งมักห้อยลง เกลี้ยง

   ใบประกอบแบบขนนกชั้นเดียวปลายคี่ เรียงเวียน มีหูใบ 1 คู่ ขนาดเล็ก ร่วงง่าย ก้านใบยาว 2-4 เซนติเมตร ค่อนข้างเกลี้ยง โคนก้านใบป่อง แกนกลางใบยาว 6-18 เซนติเมตร ค่อนข้างเกลี้ยงหรือมีขนประปราย ไม่มีหูใบย่อย มีใบย่อย 7-19 ใบ เรียงสลับ รูปรี รูปไข่กว้าง หรือรูปค่อนข้างกลม กว้าง 4-6 เซนติเมตร ยาว 6-9 เซนติเมตร ปลายแหลม มน หรือเรียวแหลม โคนมน มนกลม หรือเป็นรูปลิ่ม ขอบเรียบและเป็นคลื่นเล็กน้อย แผ่นใบบางคล้ายกระดาษ ด้านบนสีเขียวเข้ม ด้านล่างสีอ่อนกว่า ค่อนข้างเกลี้ยงทั้ง 2 ด้าน เส้นกลางใบนูนทางด้านล่าง เส้นแขนงใบข้างละ 6-8 เส้น ปลายโค้งจดกับเส้นถัดไปใกล้ขอบใบ เส้นใบย่อยแบบร่างแห ก้านใบย่อยยาว 4-7 มิลลิเมตร ค่อนข้างเกลี้ยงหรือมีขนประปราย

     ช่อดอกแบบช่อแยกแขนงหรือช่อกระจะ ออกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ยาว 10-18 เซนติเมตร แต่ละช่อมีดอกจำนวนมาก ใบประดับขนาดเล็ก 

ร่วงง่าย ใบประดับย่อย 1 คู่ ติดที่โคนกลีบเลี้ยง รูปลิ่ม ขนาดเล็ก ร่วงง่าย ก้านดอกยาว 0.7-1 เซนติเมตร มีรอยต่ออยู่ที่โคนก้านเห็นชัด ดอกรูปดอกถั่ว ดอกบานมีกลิ่นหอม ฐานดอกรูปถ้วยสั้น กลีบเลี้ยงสีเขียน ยาว 4-6 มิลลิเมตร ด้านนอกมีสีขนสีน้ำตาล ด้านในเกลี้ยง โคนเชื่อมติดกับขอบฐานดอกรูปถ้วย ปลายแยกเป็น 5 แฉก รูปคล้ายสามเหลี่ยม ยาว 1-2 มิลลิเมตร แฉกคู่บนเชื่อมติดกันเล็กน้อย กลีบดอก 5 กลีบ สีเหลืองอมส้ม โคนคอดคล้ายก้านกลีบ กลีบกลาง 1 กลีบ อยู่ด้านนอกสุด รูปค่อนข้างกลมหรือรูปไข่กว้าง กว้าง 1.4-1.5 เซนติเมตร ยาว 1.6-1.8 เซนติเมตร ปลายเว้าตื้นหรือมน ขอบเป็นคลื่น กลีบคู่ข้างรูปขอบขนานหรือรูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับ กว้างประมาณ 5 มิลลิเมตร ยาว 1-1.2 เซนติเมตร ปลายมน ขอบเป็นคลื่น กลีบคู่ล่าง รูปขอบขนาน กว้างประมาณ 3 มิลลิเมตร ยาว 8-9 มิลลิเมตร เกสรเพศผู้ 10 เกสร เชื่อมติด 2 กลุ่ม กลุ่มหนึ่งมี 8 เกสร ก้านชูอับเรณูเชื่อมติดกัน อีก 1 เกสรแยกเป็นอิสระ อับเรณูสีเหลือง รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มีขนสั้นนุ่มหนาแน่น มี 1 ช่อง มีออวุล 2-6 เม็ด มีก้านรังไข่ ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียว โค้ง ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่มเล็ก

ผลแบบผลแห้งไม่แตก เป็นผลปีกเดียวที่เจริญมาจากผนังผล แบน รูปกลมหรือรูปค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลางรวมปีก 3-5 เซนติเมตร เกลี้ยงหรือมีขนประปราย โคนคอดคล้ายก้านผล ก้านผลยาว 5-9 มิลลิเมตร ผลอ่อนสีเขียว ผลแห้งสีน้ำตาลอมเหลืองหรือสีน้ำตาล บริเวณที่มีเมล็ดผนังผลนูน เมล็ดสีน้ำตาล ค่อนข้างแบน รูปคล้ายไต ยาว 4-9 มิลลิเมตร มี 1-2 เมล็ด

ประดู่บ้าน มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคใต้ พบตามป่าดิบแล้ง ริมน้ำ หรือใกล้ชายฝั่ง ทะเล ที่สูงตั้งแต่ระดับทะเลปานกลางถึง 600 เมตร นำมาปลูกทั่วทุกภาค ออกดอกเดือนมีนาคมถึงพฤษภาคม เป็นผลเดือนมีนาคมถึงสิงหาคม ในต่างประเทศพบที่อินเดีย บังคลาเทศ มัลดีฟส์ หมู่เกาะอันดามัน เมียนมา จีน  ไต้หวัน เวียดนาม กัมพูชา มาเลเซีย อินโดนีเซีย (หมู่เกาะซุนดาน้อย หมู่เกาะโมลุกกะ) ฟิลิปปินส์ กลุ่มเกาะบิสมาร์ก หมู่เกาะแคโรไลน์ เกาะนิวกินี และหมู่เกาะโซโลมอน